Weksel in blanco

Weksel in blanco zwany jest także wekslem niezupełnym. Sam weksel to papier wartościowy, stanowiący zarazem jeden ze sposobów zabezpieczenia wierzytelności. Zawiera on bezwarunkowe przyrzeczenie, w którym dłużnik zobowiązuje się do zapłaty określonej w nim sumy pieniężnej. Jeżeli dokument nie ma uzupełnionych wszystkich elementów w momencie jego podpisywania (najczęściej kwota wierzytelności), jest wtedy szczególnym rodzajem weksla zwanym in blanco.

Istota weksla in blanco

Ten rodzaj weksla to bez wątpienia dokument korzystny jedynie dla wierzyciela. Stanowi zabezpieczenie wykonania umowy. Jeżeli dłużnik nie spełni jej warunków, wierzyciel może zdecydować się na jego użycie. Samodzielnie uzupełnia brakujące w nim elementy, a następnie na jego podstawie wszczyna postępowanie sądowe. Tym sposobem ułatwia sobie przeprowadzenie dowodu przed sądem, a dłużnikowi znacznie utrudnia obronę.

Kiedy weksel in blanco ulega przedawnieniu?

Na pytanie, czy weksel in blanco ulega przedawnieniu, należy odpowiedzieć twierdząco. O możliwości przedawnienia weksla in blanco świadczy art. 117 §1 Kodeksu cywilnego:

“Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu”.

Tutaj należy zaznaczyć, że ten papier wartościowy należy do grona roszczeń majątkowych, a dodatkowo nie podlega zastrzeżeniom ustawowym. Niewiele osób ma tego świadomość, a w gruncie rzeczy może to być informacja zbawienna dla dłużnika. Co więcej, zarzut przedawnienia roszczenia powinien być podniesiony przez dłużnika w trakcie trwania wszczętego już przez wierzyciela procesu. W przeciwnym wypadku sąd, mimo upływu terminu przedawnienia, nie będzie miał na uwadze tego faktu.

Aby kompleksowo omówić istotę przedawnienia weksla in blanco, należy rozłożyć jego konstrukcję na czynniki pierwsze. Bądź co bądź, dokument ten powstaje w celu zabezpieczenia danej wierzytelności, zwanej stosunkiem podstawowym. Sam weksel natomiast jest stosunkiem wekslowym. Oba te stosunki co prawda oddziałują na siebie względem terminów przedawnienia, jednak nie należy ich ze sobą mylić.

Weksle in blanco przedawniają się z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności weksla. Należy mieć na względzie, że z reguły data płatności wpisywana jest wraz z kwotą do zapłaty na skutek niewypełnienia przez dłużnika treści umowy, którą to dokument ten zabezpiecza. Termin przedawnienia zobowiązania wekslowego biegnie od upływu terminu płatności określonego w deklaracji wekslowej. Przykładowo, jeżeli data płatności ustanowiona jest na 1 stycznia, to dzień później rozpoczyna się trzyletni bieg terminu przedawnienia.

Kiedy weksel in blanco jest nieważny?

Jak już zostało wcześniej wspomniane, istotą weksla in blanco są zamierzone braki w jego w treści. Tylko wtedy może być mowa o wekslu in blanco jako takim. W przypadku, gdy braki wynikają z innych powodów niż intencja stron – nie może być mowy o ważności tego papieru wartościowego. Bądź co bądź, kłóciłoby się to z należytym pojmowaniem jego istoty. Należy wówczas wykazać, że taki weksel nigdy nie miał być wekslem in blanco. Wskazuje się również, że o nieważności tego dokumentu można mówić również wtedy, gdy jego treść jest sprzeczna z deklaracją wekslową lub treściami zawartymi w umowie.

Pożyczka na weksel in blanco

W gruncie rzeczy weksle są najczęściej wykorzystywane jako zabezpieczenie dla kredytów i pożyczek, również prywatnych. Stanowi pewnego rodzaju ułatwienie zarówno dla pożyczkodawcy, jak i pożyczkobiorcy. Zamiast wypełniać wielostronicowe dokumenty, wystarczy posłużyć się pojedynczym wekslem in blanco. To na nim znajdą się wówczas wszystkie najistotniejsze elementy zaciąganego zobowiązania pieniężnego.

Weksle in blanco natomiast najczęściej stosowane są właśnie jako zabezpieczenie wspomnianych pożyczek prywatnych. Możemy spotkać się z nimi, zaciągając pożyczkę pozabankową czy to w postaci pożyczek ratalnych czy krótkoterminowej chwilówki. Z reguły celowo pomijanym elementem w tym dokumencie jest naturalnie kwota pożyczki. Istnieje mylne przekonanie, że pożyczki na weksel in blanco to swoista forma wyłudzenia i oszustwa. Co prawda, zdarzają się takie przypadki i w gruncie rzeczy sprawy najczęściej kończą się w sądzie. Są jednak liczne przedsiębiorstwa, które zawodowo zajmują się udzielaniem pożyczek prywatnych i jako zabezpieczenie stosują właśnie weksle in blanco. Decydując się na jego podpisanie, warto mieć na uwadze opinie i renomę danego pożyczkodawcy prywatnego.

Kiedy można unieważnić weksel in blanco?

Niestety nie tak łatwo unieważnić weksel in blanco i właśnie z tego powodu stanowi idealne zabezpieczenie. Aby skutecznie unieważnić weksel, należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Dłużnik może powołać się na działanie w stanie wyłączającym świadomość albo działanie pod wpływem błędu lub groźby. O unieważnieniu weksla przesądza również jego przedawnienie oraz spełnienie zobowiązania (stosunku podstawowego), którego ten weksel dotyczy.