Podatek od pożyczki. Kiedy należy go zapłacić?

Polskie prawo przewiduje konieczność zapłacenia podatku od wielu czynności cywilnoprawnych. Do takich zaliczają się również pożyczki od osób lub prywatnych, ale istnieje kilka wyjątków od tej reguły. Kiedy możemy zostać zwolnieni z opodatkowania i jakie formalności nas obowiązują?

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych z 2000 roku stanowi, że każda pożyczka, która udzielana jest przez podmiot, który zawodowo zajmuje się udzielaniem pożyczek, jest zwolniona z podatku. Takim podmiotem jest na przykład firma oferująca pożyczki pozabankowe – również przez internet. Zaciągając więc chwilówki online lub pożyczki na raty, nie musimy się martwić, że zainteresuje się się nami urząd skarbowy. Sytuacja wygląda natomiast inaczej, gdy pożyczamy od rodziny lub znajomych. W większości takich przypadków musimy zapłacić podatek w wysokości 2% od pożyczonej kwoty.

Zwolnienie z podatku od pożyczki?

Istnieją dwie przesłanki, które znoszą obowiązek zapłacenia podatku od pożyczki. Jest to bliskie pokrewieństwo pomiędzy pożyczkobiorcą a pożyczkodawcą, a także relatywnie małe kwoty pożyczek. Przyjrzyjmy się tym sytuacjom bliżej.

Bliskie pokrewieństwo stron. Za pożyczki rodzinne nie musimy płacić podatku, jeśli nasz pożyczkodawca należy do grupy podatkowej 0. Zaliczają się do niej: małżonkowie, rodzeństwo, wstępni (rodzice, dziadkowie) oraz zstępni (dzieci, wnuki).

Z podatku jesteśmy zwolnieni również, jeśli pożyczki udzielili nam spowinowaceni – teściowie, zięć lub synowa. W takim wypadku pożyczona kwota nie może jednak przekroczyć 9637 złotych w ciągu 5 lat.

Niestety, żadne ulgi nie przysługują, jeśli pieniądze pożyczają inni członkowie rodziny. Ustawowe 2% podatku obowiązują np. w przypadku wujów i ciotek, małżonków rodzeństwa i innych członków rodziny.

Małe kwoty pożyczek. Osoby niespokrewnione mogą nam udzielać nieopodatkowanych pożyczek pod warunkiem, że jednorazowo nie będzie to kwota większa niż 5000 złotych. Łączna kwota pożyczek zwolnionych od podatku nie może natomiast przekroczyć 25 000 złotych w ciągu 3 lat.

Jakie formalności wiążą się z podatkiem od pożyczki?

Fakt udzielenia pożyczki nie musi być zgłoszony do Urzędu Skarbowego, jeśli jest to wspomniana wcześniej chwilówka, czy pozabankowa pożyczka na raty. Formalności nie dotyczą także pożyczek z kas zakładowych, związków zawodowych, czy pożyczek w SKOK-u.

Taki obowiązek istnieje jednak w przypadku pożyczki od osób prywatnych. Zarówno przy zwolnieniu z podatku, jak i przy konieczności jego zapłaty, należy złożyć do miejscowego Urzędu Skarbowego deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3). Co ważne, fakt udzielenia pożyczki musi być udokumentowany potwierdzeniem przelewu lub przekazem pocztowym.

Na jej złożenie i opłacenie ewentualnego podatku mamy 14 dni. Jeśli tego terminu nie dotrzymamy, utracimy prawo do zwolnienia od podatku i trzeba będzie zapłacić jego standardową wysokość. Dodatkowo, Urząd Skarbowy ma prawo zastosować tzw. sankcyjną stawkę podatku w wysokości 20% w stosunku do osób, które takiej deklaracji nie złożyły.