Czym jest zdolność kredytowa i jaki ma ona wpływ na udzielenie kredytu?

Każdy kto miał okazję wnioskować o kredyt, czy to gotówkowy, samochodowy czy hipoteczny, orientuje się mniej więcej, na jakich zasadach bank udziela takiego finansowania. Nie wystarczy tylko przyjść do placówki czy złożyć wniosek o kredyt przez Internet. Musimy przejść szereg formalności, które związane są z uzyskaniem takiego zobowiązania.

Podstawową czynnością związaną z przyznaniem kredytu jest badanie zdolności kredytowej klienta, który złożył wniosek o kredyt. Mówiąc prostymi słowami, polega ono na ocenieniu wysokości kredytu który może zostać przyznany przez bank. Oraz dopasowaniu odpowiedniego okresu spłaty. Jest to również bardzo ważne, ponieważ rata miesięczna kredytu nie może być zbyt wysoka. Nie może ona przekraczać możliwości finansowych kredytobiorcy i nie powinna sprawiać trudności w spłacie. Po uwzględnieniu jej w co miesięcznych wydatkach.

Definicję zdolności kredytowej określa ustawa o prawie bankowym z dnia 29 sierpnia 1997 roku, która mówi: „Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie”.

Co wpływa na zdolność kredytową?

Każdy bank udzielający kredytu, zobowiązany jest do dokładnej analizy zdolności kredytowej klienta. Wpływ na takie badanie ma szereg czynników, wśród których największe znaczenie ma rodzaj zatrudnienia oraz wysokość uzyskiwanych dochodów. Nie da się ukryć, że banki najbardziej łaskawie patrzą na osoby, które posiadają stałe i stabilne zatrudnienie. A więc zatrudnione są na umowę na czas nie określony.

Nie oznacza to jednak, że z uzyskania kredytu gotówkowego czy hipotecznego będą wykluczone osoby samozatrudnione. Prowadzące 1-osobową działalność gospodarczą czy osoby zatrudnione na umowę na czas określony. Te osoby będą musiały jednak spełnić dodatkowe warunki, aby otrzymać kredyt w banku. W przypadku osób prowadzących działalność, banki często wymagają aby firma była prowadzona przynajmniej przez okres ostatnich 2 lat. W przypadku osób zatrudnionych na czas określony, duże znaczenie odgrywa to, czy jest to całkowicie nowa umowa. Czy też jest to umowa przedłużana od dłuższego już czasu. W tym drugim przypadku, banki często respektują taki rodzaj umowy.

Wysokość wynagrodzenia a dodatkowe obciążenia

Duży wpływ na wysokość przyznanego kredytu ma bez wątpienia wysokość dochodów jakie uzyskujemy. To głównie od ich wysokości zależy, jak duży kredyt bank zdecyduje się nam przyznać. Choć na ostateczną ocenę zdolności kredytowej, będzie miał wpływ jeszcze jeden znaczący czynnik. A mianowicie dodatkowe obciążenia finansowe. W przypadku jeśli jesteśmy osobą młodą, nie posiadającą dzieci ani własnego mieszkania, te koszty będą praktycznie zerowe. Jeśli jednak żyjemy już na własny rachunek, bank będzie chciał oszacować inne koszty które ponosimy. Zapyta nas o stan cywilny, liczbę dzieci oraz aktualne obciążenia i zobowiązania kredytowe w innych bankach, czy instytucjach finansowych. Jeśli takich dodatkowych zobowiązań jest dużo, mogą one mieć istotny wpływ na ostateczną kwotę przyznanego kredytu. W niektórych sytuacjach, gdy tych zobowiązań jest zbyt dużo, a dodatkowo wysokość naszych dochodów nie jest zbyt wysoka, bank może nawet odrzucić nasz wniosek o kredyt.

Ocena zdolności kredytowej a historia kredytowa

Jeszcze jednym ważnym kryterium, który wpływa na ostateczną ocenę zdolności kredytowej jest dotychczasowa historia transakcji w bankach oraz innych instytucjach finansowych. Składając wniosek o pożyczkę gotówkową w placówce czy kredyt przez internet, bank nie tylko zwróci uwagę na wysokość naszych dochodów. Sprawdzi również naszą historię kredytową.

W zasadzie wszystkie banki jak i większość instytucji finansowych wykorzystuje do tego celu bazy Biura Informacji Kredytowej (BIK). Dzięki tym informacjom, bank jest w stanie sprawdzić czy posiadamy jakieś dodatkowe zobowiązanie finansowe w innym banku. A jeśli takie posiadamy, zweryfikować wysokość takiego zobowiązania. Jeśli do tej pory spłacaliśmy już kredyt w innym banku czy firmie pożyczkowej, bank również jest w stanie to zweryfikować. Co więcej, jeśli w spłacie takiego zobowiązania występowały jakieś znaczące opóźnienia, a więc spłaciliśmy ratę kredytu poza wyznaczonym terminie to bank również będzie miał dostęp do takich danych. Warto tu jednak podkreślić, że w bazach BIK odnotowywane są wyłącznie opóźnienia przekraczające okres 30 dni. Takie opóźnienie może mieć wpływ na udzielenie kredytu, ale wcale nie musi. Znacznie gorzej banki podchodzą do opóźnień przekraczających 60 dni, ponieważ takie opóźnienie może dodatkowo skutkować wpisaniem do rejestru osób zadłużonych w BIG.

Weryfikując nasze dane za pośrednictwem bazy BIK (musimy na to wyrazić zgodę, składając wniosek o kredyt), banki mają do dyspozycji jeszcze jedno ważne narzędzie. Jest to ocena punktowa kredytobiorcy. Na jej wysokość ma wpływ wiele czynników, ale tym najistotniejszym jest terminowa spłata wcześniejszych zobowiązań. Od 2018 roku, Biuro Informacji Kredytowej stosuje następującą punktację:

• 80-100 Ocena bardzo dobra
• 60-80 Ocena dobra
• 00-59 Zdolność kredytowa nie jest odpowiednia