Bazy i rejestry dłużników

Dłużnicy, którzy długo zalegają ze spłatą swoich należności, mogą trafić do specjalnych baz danych. Takie działanie ma na celu zarówno mobilizację zadłużonych podmiotów, jak i ostrzeżenie innych graczy rynkowych przed nierzetelnymi klientami. Warto więc wiedzieć, za jakie wierzytelności można się w nich znaleźć, jakie bazy istnieją na polskim rynku, i jak można z nich się wydostać.

Za jakie należności trafia się do baz dłużników?

W bazach dłużników mogą znaleźć się zarówno osoby fizyczne, jak i podmioty gospodarcze, które zalegają ze spłatą zobowiązań. Wystarczy do tego dług w wysokości 200 zł w przypadku prywatnych osób, oraz 500 zł w przypadku firm. Wierzyciel musi poinformować swojego dłużnika listem poleconym na co najmniej 30 dni (2 tygodnie jeśli chodzi o BIG) przed złożeniem wniosku o wpisanie go do jednej z baz. Zgłaszane zadłużenie musi być udokumentowane umową, oraz wyrokiem sądowym z klauzulą wykonalności. Przedawnione należności również mogą trafiać do baz.

Głównie bazy i rejestry dłużników w Polsce

KRD, czyli Krajowy Rejestr Długów, to jedna z najpopularniejszych baz zadłużonych podmiotów. Banki i firmy pożyczkowe bardzo często weryfikują w niej swoich potencjalnych klientów. Do KRD trafiają zarówno osoby fizyczne, jak i małe oraz średnie przedsiębiorstwa, a nawet ogromne korporacje. Tylko przedsiębiorcy mogą zgłaszać swoich dłużników do KRD, w przypadku, gdy ich klienci zalegają z płatnościami ponad 2 miesiące. Korzystanie z danych zawartych w KRD jest odpłatne i wymaga rejestracji oraz potwierdzenia tożsamości użytkownika.

Rejestr dłużników ERIF, czyli Europejski Rejestr Informacji Finansowej, zawiera informacje o długach spłacanych w terminie oraz zaległych wierzytelnościach. W bazie zawarte są również informacje o klientach Grupy Kapitałowej KRUK. Baza dłużników stawia sobie za cel ułatwianie firmom oceny rzetelności kontrahentów i klientów, oraz pomoc w prowadzeniu skutecznej windykacji. Rekordy z ERIF podlegają kwartalnej weryfikacji przez biegłego rewidenta. Dostęp do ERIF jest odpłatny.

BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej, zawiera informacje o zadłużeniu poszczególnych podmiotów. Baza danych uwzględnia zarówno należności spłacane terminowo, jak i te zaległe. Zawarte w BIK dane przetwarzane są przez specjalne algorytmy, które przyznają określoną punktację za różne zachowania dłużników. Scoring BIK pozwala określić charakterystykę zachowania danej osoby i zrozumieć, w jaki sposób podchodzi ona do swoich zobowiązań. Warto wiedzieć, że kredyty spłacane w terminie podnoszą scoring, zwiększając wiarygodność kredytową danego pożyczkobiorcy. Banki zawsze sprawdzają BIK potencjalnego klienta przed przyznaniem mu kredytu. Dostęp do danych z BIK jest płatny.

Jak zostać skreślonym z bazy dłużników?

Spłata zobowiązania stanowi jedyny sposób na wydostanie się z bazy dłużników. Wierzyciel ma obowiązek wykreślić swojego dłużnika z rejestru w ciągu 2 tygodni od spłaty przez niego zaległej należności lub odroczenia mu terminu płatności. Jeśli dług został spłacony częściowo, wierzyciel musi w tym czasie zaktualizować dane w bazie. Jeśli nie zrobi się tego w przewidzianym terminie, można otrzymać bardzo wysoką karę za zwłokę.

W przypadku KRD, dłużnik może zwrócić się do rejestru z prośbą o usunięcie nieaktualnych danych. Aby wniosek aktualizacyjny został uznany, trzeba do niego dołączyć dokumentację potwierdzającą spłatę długu. Wniosek o aktualizację danych w BIK składa się u wierzyciela, np. banku, któremu spłacono już należność. Jeśli bank ociąga się z korektą BIK, warto zwrócić się o pomoc do UOKiK. Opieszałość w aktualizacji danych o spłacie długu może poskutkować wysoką karą, lub pozwem cywilnym o odszkodowanie.

Jeśli w bazach danych widnieje informacja, że dłużnik nie wywiązał się ze spłaty należności, może to doprowadzić do sporych nieprzyjemności. Negatywny wpis w jednym z rejestrów często skutkuje odmową przyznania kredytu lub podpisania umowy z daną osobą przez usługodawcę. Warto więc spłacać długi w terminie, a w przypadku braku aktualizacji danych w bazie – szybko podjąć interwencję.